Bugün dünyada en çok merak edilen şeylerden biri, internetten kolayca indirilebilen dijital işlerin nasıl milyon dolarlara alıcı bulabildiği.
Burada NFT'ler devreye giriyor, bu nedenle de eserler 'kripto sanat' olarak anılıyor.
NFT nedir?
Non-Fungible Token (NFT), en kısa tanımıyla başka bir eşi daha bulunmayan dijital varlıklardır. Koleksiyoner ürünlerinden sanal ayakkabılara, sanal oyun içeriklerinden dijital mülklere, eşsiz olan birçok dijital varlığı temsil etmektedir. NFT’ler blok zincir teknolojisi kullanılarak, büyük çoğunlukla Ethereum token standartlarıyla üretilmektedir. Ancak kripto para birimlerinin aksine Ethereum’un ERC-20 standardında değil, ERC-721 ve ERC-1155 standartlarında işlem görmektedirler.
Çağımızın getirdiği teknolojik yenilikler ile birlikte dijital ürünlere sahip olmak insanlar arasında yaygınlaşmış ve 2017 senesinden beri NFT’lere 174 milyon dolardan fazla para harcanmıştır. Arz talep dengesi, tüm değeri olan varlıklarda olduğu gibi NFT’lerde de fiyatların belirlenmesini sağlamaktadır. NFT’lerin eşsiz olması sebebiyle satılan ürünler koleksiyon ürünü olarak kabul edilmekte ve değerleri çok yüksek olmaktadır.
NFT’leri Değerli Kılan Nedir?
Tüm NFT’lerin benzeri olmayan eşsiz bilgiler barındırmaları ve kolayca erişilebilir olmaları, koleksiyon değeri olan fiziksel bir ürünle karşılaştırıldığında bir ürüne dijital olarak sahip olmanın avantajlarını ortaya çıkartmaktadır. Sahte ürünlerin yapım ve çoğaltılmasının önüne geçerek dijital varlığın orijinalliği konusunda önceki sahibi ve üreticisine kadar tüm bilgilere sahip olunmasını sağlamaktadır.
NFT'ler değiştirilebilir mi?
Kripto varlıkların aksine, NFT’ler kendi aralarında değiştirilemezler. Her birinin eşsiz olması, her birinin ayrı özelliklere sahip olmasını sağlar ve iki varlığın denk olmasının önüne geçer. NFT’ler bir futbol maçı bileti olarak düşünebilir. Her bilet farklı stadyum ve tarih, izlenecek takımlar, koltuk yeri ve bileti alan kişinin kişisel bilgilerini barındıracağı ve sahibine başka bir eşi daha olmayan bir stadyum görüş açısı sağlayacağı için tüm biletler aslında eşsizdir ve bu sebeple de biletlerin denk bir şekilde değişimi mümkün değildir.
"Üretici pay sahibi"
NFT’ler sanatçıların da üretimlerine imkân sağlamaktadır. Dünyanın her yerine eserlerini ulaştırarak dijital eserlerin üretiminin yaygınlaşmasını sağlamış, aracı kurumların önüne geçerek alıcı ve üreticiyi daha kolay şekilde bir araya getirmeyi mümkün kılmıştır. Ayrıca satın alınan eserin el değiştirmesi durumunda telif hakkı detayıyla sanatçının hakları korunarak sonraki el değiştirmelerde üreticinin de pay sahibi olması sağlanmaktadır. Örneğin aktör William Shatner kendi fotoğraflarından oluşan dijital kartları işleme alarak bu dijital fotoğrafları satmıştır. Bu kartların el değiştirmesi halinde de üreticisi olarak pay almaktadır.
Hepsinin bir alanı var
NFT’lerin diğer özelliklerinden bazılarıysa; hepsinin spesifik bir alanının bulunması- Bir oyun için alınan içeriğin farklı bir oyunda kullanılamaması-, ürünlerin çoğaltılma ve parçalandırılma işlemlerinin yapılamaması, blok zincir üzerinde ve akıllı kontratlarla işlem gördükleri için silinme ya da değiştirilme gibi bir durumun söz konusu olmaması ve her ürünün orijinalliğinin şeffaf bir şekilde kontrol edilebilir olmasıdır.
NFT’ler nasıl üretiliyor?
NFT’ler Ethereum geliştiricileri tarafından hazırlanmış ERC-721 token standardına göre üretiliyorlar. Kullanıcıların blockchain’in teknik dünyasında boğulmaması için işlemin kolayca gerçekleştirilmesini mümkün kılan platformlar bulunuyor. NFT üretebilmek için ihtiyaç olan tek şey dijital kripto para cüzdanı. NFT olarak üretilmek istenen dosya, bu platformlar aracılığıyla IPFS sistemine yükledikten sonra NFT’nin değiştirilemeyecek parametreleri belirleniyor. NFT’den kaç tane üretileceği, fiyatı, bir sonraki satışında ne kadar pay ödenmesi gerekeceği, gibi özellikleri belirlendikten sonra blockchain ağının işlem ücreti ödenerek NFT’ler üretilmiş oluyor. İşlemin tamamlanmasıyla beraber NFT’ler, kripto para cüzdanına aktarılarak üretimin gerçekleştirildiği tüm blockchain’de kayıt altına alınıyor.
Dijital eserlerden nasıl para kazanılır?
NFT'ye aktarılan sanat eserleri, dijital pazar yerlerinde alıcılarla buluşuyor. Bu dünyanın en geniş sanat eseri tabanına sahip olan OpenSea, ERC721 ve ERC1155 varlıkları dahil olmak üzere koleksiyonerler için geniş bir sanat yelpazesi sunuyor. Burada Axies, ENS names, CyrptoKittie ve Decentraland gibi dijital sanat eserlerini almanız, satmanız ve keşfetmeniz mümkün.
Bu arada OpenSea'de satışa sunulan ürünlerin sanat eserleriyle sınırlı olmadığını belirtelim. Virtual worlds ile blockchain destekli dijital gerçeklikler yaratıp satışa sunabiliyorsunuz. Kripto topluluğu tarafından üretilen ve barındırılan bu sanal alanlar, bize geleceğin kapılarını şimdiden aralıyor.
Bir spor markası ya da sporcu olarak, blockchain tabanlı dijital ürünlerinizi OpenSea üzerinden satışa sunabilirsiniz. Aynı zamanda koleksiyoner olan hayranlar için futboldan golfe, OpenSea'de pek çok seçenek bulmak mümkün. OpenSea'de bu ürünlerin yanı sıra kart koleksiyonerleri için de seçenekler sunuluyor.