Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine toplantısı sonrasında Türkiye'nin ilk insanlı uzay görevi başladığını açıkladı. Uzay programına katılacak ilk Türk için başvurular başladı! İlk Türk astronotu olmak için şartlar neler? Adaylar nasıl seçilecek, başvurular nasıl yapılacak, işte detaylar...
Erdoğan konuşmasında, uzay alanında iddiasını ortaya koyan bir Türkiye için yaklaşık bir yıl önce Milli Uzay Programını açıkladığını anımsatarak, şunları söyledi:
"Ülkemizin uzay alanındaki hak ve menfaatlerini korumak için belirlediğimiz, Türkiye'ye ve medeniyetimize yaraşır, iddialı ama ayakları yere basan 10 hedefi paylaşmıştım. Aya ulaşmaktan uzay ekosistemi oluşturmaya, kalıcı uluslararası birliktelikler kurmaktan insan kaynağı geliştirmeye varan geniş bir yelpazedeki hedef başlıklarımızda adım adım ilerliyoruz. Bugün hedeflerimizden birine yönelik önemli bir duyuruyu paylaşmak istiyorum. Artık dünyada siyasi bağımsızlığın teknolojik bağımsızlıktan geçtiğini çok iyi biliyoruz. Türkiye olarak teknolojik bağımsızlığımızı tesis etmek üzere gerekli insan kaynağını yetiştirmek, alt ve üst yapı inşa etmek, bu alanda farkındalık oluşturmak için çalışıyoruz. Dünya düzeninin belirleyicisi konumundaki teknolojilerin savunmadan imalat sanayine, Ar-Ge'den bilişime kadar her alanında proaktif bir Türkiye inşa ediyoruz. Bu bakımdan, Türkiye için uzay yarışında yer almak lüks değil mecburiyettir. Teknoloji konusunda öncü olabilmek için uzay alanında edinilecek tecrübelerden, doğacak kazanımlardan hak ettiğimiz payı almamız gerekiyor. Milli Uzay Programı kapsamında gerçekleştireceğimiz her hedef, Türkiye'nin yeni yüzyılındaki başarıları için birer mihenk taşı olacaktır."
"Göklere en çok yakışan bayrak, ay yıldızlı al bayrağımızdır"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'de bir neslin ülkelerin uzay yarışını siyah beyaz televizyonlardan izlediğini belirterek, Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuyla Türk gençlerinin uzay yarışının öncü aktörleri olmasını istediklerini söyledi.
Türkiye adına tarihi bir ana, yepyeni bir eşiğe hep birlikte adım atacaklarını vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Eminim bu salondaki basın mensupları aracılığıyla, tüm bakan arkadaşlarım aracılığıyla birçok insan küçük yaşlarından itibaren uzaya gitme hayali kurmuştur. Hala kuranlar da vardır. Artık o vakit geldi. Milli Uzay Programımız çerçevesinde bir Türk vatandaşının uluslararası uzay istasyonuna gönderilmesi sürecini resmen başlatıyoruz. Hiç şüphesiz bu milli bir görev olacak. Uzaya göndereceğimiz vatandaşımız kendisinin ya da Türkiye'deki diğer bilim insanlarının yer çekimsiz uzay ortamında yapmak istedikleri bilimleri, test ve deneyleri gerçekleştirme imkanına sahip olacak. Bu milli göreve başvuru için 'uzaya.gov.tr' adresini oluşturduk. Belirlenen o eğitim şartlarını sağlayan 45 yaşından genç tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları bu görev için başvurabilirler."
Başvurular arasından iki aday seçilecek
Başvurular arasından seçilecek iki adayın bilim elçisi olarak uzaya çıkış süreci için gerekli tüm eğitimleri alacağını ifade eden Erdoğan, "Eğitimleri sonunda bu iki adaydan biri üstlendikleri tarihi görev için 2023 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu'na gönderilecek. Şüphesiz göklere en çok yakışan bayrak, ay yıldızlı al bayrağımızdır. Bayrağımızı uzayda gururla taşıyacak olan arkadaşımız inanıyorum ki bilgisiyle, tecrübesiyle gelecek nesillere de rol modellik yapacaktır. İnşallah Türkiye'nin tecrübe ettiği diğer birçok ilk gibi bu tarihi adımın onurunu milletimize yaşatmak da yine hükümetimize nasip olacaktır. Gelecekteki milli kahramanımıza şimdiden başarılar temenni ediyorum." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Neil Armstrong'un hala unutulmadığını belirterek, "Şimdi de içimizden biri gidecek, inşallah onu da bizden sonra gelen nesiller unutmayacaklar. Bu büyük adımın ülkemize, milletimize, özellikle de gençlerimize hayırlı olmasını diliyorum." dedi.
Başvurular nasıl yapılacak?
Türkiye Uzay Ajansı, başvuruların uzaya.gov.tr web adresi üzerinden yapılacağını ve 23 Haziran 2022'ye kadar süreceğini duyurdu.
Başvuru şartları neler? Kimler başvurabilecek?
GÖREVİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu, Milli Uzay Programı kapsamında belirlenen 10 hedeften biridir. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında bir Türk vatandaşı, gerekli eğitimleri aldıktan sonra Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecektir. Bu misyon kapsamında Türkiye’nin insanlı ilk uzay görevi gerçekleştirilecek ve bilim insanlarımıza Uluslararası Uzay İstasyonu şartlarında deney yapma imkanı sağlanacaktır.
Bu görevi gerçekleştirmek için Türk vatandaşları tarafından yapılan başvurular arasından 2 (iki) aday belirlenecektir. Seçilen adaylar TUA veya TÜBİTAK bünyesinde istihdam edilecek ve 10 (on) yıl mecburi hizmet yükümlülüğü olacaktır. Astronot eğitimlerini başarıyla tamamlayan adaylardan biri yaklaşık 10 gün sürecek uzay görevini gerçekleştirmek üzere Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecektir.
ADAYLARDA ARANACAK GENEL KOŞULLAR
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
- 23 Mayıs 1977’den sonra doğmuş olmak,
- Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,
- Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Tıp, Fen Bilimleri/Temel Bilimler veya Fen Bilimleri/Temel Bilimler alanlarındaki Eğitim fakültelerinden birini bitirmiş olmak,
- Çok iyi derecede İngilizce bilgisine sahip olmak, anlamak, konuşmak ve yazmak,
- İngilizce yeterliliğini aşağıdaki sınavların birinden alınan puanla göstermek (Belirtilen sınavlardan alınan puanlarda herhangi bir geçerlilik süresi aranmaz),
| Sınav Türü | KPDS YDS | TOEFL IBT | TOEFL CBT | TOEFL PBT | CPE |
| Sınav Puanı | 90 | 101 | 251 | 604 | B |
KPDS: Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı
YDS : Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı
TOEFL IBT : Test of English as a Foreign Language - Internet-Based Test
TOEFL CBT : Test of English as a Foreign Language - Computer-Based Test
TOEFL PBT : Test of English as a Foreign Language - Paper-Based Test
CPE : Certificate of Proficiency in English
- Aşağıdaki beden ölçülerini sağlıyor olmak,
| Numara | Ölçü | Minimum Değer (Dâhil) | Maksimum Değer (Dâhil) |
| 1 | Boy Uzunluğu (Ayakta) (cm) | 149.5 | 190.5 |
| 2 | Oturma boy uzunluğu (Sandalyede dik pozisyonda, sandalye oturma düzleminden başucuna kadar)(cm) | 78.2 | 101.3 |
| 3 | Kilo (kg) | 43 | 110 |
Başvuru yapabilmek için gerekli genel sağlık kriterleri aşağıda verilmektedir. Bunlar haricindeki durumlar ayrıca değerlendirilecektir.
- Her iki gözde doğal olarak veya gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrası %100 (Snellen 20/20) görme keskinliğine sahip olmak,
- Renkli görme bozukluklarından herhangi birine sahip olmamak,
- Herhangi bir uzuv kaybı veya nakli yaşamamış olmak,
- Protez kullanmıyor olmak ve vücudunda platin/vida bulunmamak,
- Tüm eklemler için normal hareket açıklığına ve işlevselliğine sahip olmak,
- Duyma kusuru olmamak (normal ses seviyesindeki bir konuşmayı sessiz bir odada arkası dönük şekilde 2 metre mesafeden zorlanmadan ve hatasız duyabilmek),
- Kulak zarı rahatsızlığı, östaki borusu problemleri, otoskleroz ve benzeri rahatsızlıklar yaşamamış olmak,
- Kan basıncı/tansiyonu 155/95 altında olmak, kronik kalp ve damar sistemi rahatsızlığı olmamak,
- Akciğer fonksiyonlarını bozan solunum sistemi hastalığı bulunmamak,
- Sindirim sisteminde tıkanıklığa sebep olan, uçuş emniyetini riske sokabilecek ciddi hastalık veya geçirilmiş ameliyatların sekelleri bulunmamak,
- İdrar ve üreme yollarında (genitoüriner sistem) hastalık veya geçirilmiş ameliyatların sekelleri bulunmamak,
- Uçuş emniyetini riske sokabilecek ciddi veya bulaşıcı enfeksiyon hastalığı bulunmamak,
- Büyük jinekolojik ameliyat geçirmemiş olmak,
- Panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar düşüncesi, uyuyamama (insomnia) veya diğer ağır kişilik bozukluklarından birini yaşamamış olmak,
- Hayatının herhangi bir döneminde alkol, uyuşturucu/uyarıcı madde veya ilaç bağımlılığı yaşamamış olmak,
- Karanlık, yükseklik, hız, kaza, kalabalık, boğulma/nefessiz kalma, dağınıklık, yalnızlık/izolasyon, kapalı/dar alan korkusu olmamak,
- Epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) gibi sinir sistemi rahatsızlıkları ve nedeni bilinmeyen bilinç bozukluğu yaşamamış olmak,
- İnsülin veya diğer hipoglisemik ilaçlar ile tedavi gerektiren diyabet (şeker) rahatsızlığı olmamak.
Görevin gereklilikleri dikkate alınarak, adayların aşağıdaki kişilik özelliklerine sahip olmaları tercih sebebidir:
- Karmaşık sistemlerin çalışma prensiplerini anlamaya ilgili ve bunun için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmak,
- Özellikle rahatsız ve kısıtlı ortamlarda ve ilk kez karşılaşılan dış uyaranların varlığında problem çözme yeteneğine sahip olmak,
- Takım çalışmasına yatkın olmak ve iletişim becerileri üst düzeyde olmak,
- Baskı altında ve zorluklar karşısında soğukkanlı kalabilmek, çözüm odaklı olmak ve mantıklı kararlar alarak ilerleyebilmek.
Diğer Kriterler:
- Erkek adaylar için, son başvuru tarihi itibariyle askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş olmak veya askerlikle ilişkisi bulunmamak,
- Taksirli suçlar, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlara çevrilmiş suçlar ile aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere; altı aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı işlenen suçlarla, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, nitelikli hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, göreve ilişkin sırrı açıklama, Devlet sırlarına karşı suçlardan dolayı hükümlü bulunmamak. 667 sayılı KHK kapsamında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı bulunmamak.
BAŞVURU SÜRECİ
- İlana başvuruda bulunmak için uzaya.gov.tr adresinden Başvuru Sistemi’ne kayıt olmak gerekmektedir. Başvuru Sistemi yoluyla yapılan başvurular haricinde başvuru kabul edilmeyecektir.
- Başvuruların en geç 23 Haziran 2022 tarihi saat 20:23'e kadar yapılması gerekmektedir.
- Adaylar başvuruları esnasında Başvuru Sistemi’ne girmiş oldukları beyan ve belgelere göre değerlendirilecektir. Girilen bilgi ve belgelerin herhangi birinde eksik veya yanıltıcı bilgi olması durumunda başvuru geçersiz sayılacaktır.
- İlk aşamayı geçen başvuru sahiplerinden, sonraki değerlendirme aşamalarına geçebilmeleri için ek bilgi, belge, doğrulama, test, tetkik ve muayeneler talep edilebilecektir.
- Mülakata çağrılacak adaylar, detaylı değerlendirme süreci sonrasında belirlenecektir. Mülakat öncesinde veya sonrasında uygulanacak kapsamlı değerlendirme süreçlerinde elenen adaylar herhangi bir hak iddiasında bulunamaz.
- Seçilen 2 (iki) aday TUA veya TÜBİTAK bünyesinde istihdam edilecek ve 10 (on) yıl mecburi hizmet yükümlülüğü olacaktır.
Not: Süreçle ilgili tüm gelişme ve duyurular uzaya.gov.tr adresinden takip edilmelidir.