Üniversitedeki kültürel yaşamın ve Türkiye’nin kültürel mirasının korunması anlamında faaliyetlerini sürdüren Halkbilim Araştırmaları Merkezi, Halkbilimine ilişkin konularda da araştırmalar yaparak sonuçlarını yayınlıyor ve bu konularda arşiv ve koleksiyon oluşturuyor. Merkezde yürütülen çalışmalara emek veren öğretim üyelerinin başında ise Halkbilim Araştırmaları Merkezi Müdürü Doç. Dr. Hasan İslatince ve Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Mehmet Bektaş Tuncer geliyor.
Halkbilim Araştırma Merkezi “derleme, tanıtma ve yaşatma” vizyonunu benimsiyor Merkezin bakış açısının temelini; değişen yaşam koşulları ve kültürel yapıya uygun olarak yenilikçilik ve farklılıklara açıklık oluşturuyor. Halkbilim Araştırmaları Merkezi hızla küreselleşen dünyada, kültürel çeşitliliğin ortadan kalktığı ve insanların tek tipleşmeye başladığı bir süreçte Türk kültür varlığının bilimsel yollarla derlenmesi, arşivlenmesi ve korunup tanıtılarak gelecek kuşaklara aktarılmasına katkı sağlıyor. Bu çerçevede Halkbilim ve Araştırmaları Merkezi kuruluşundan bu yana değişmekte olan halk kültürünü derleme, tanıtma, yaşatma ve genç kuşaklara aktarma vizyonunu benimsiyor.
Merkez sürekli etkileşim halindeki 4 birimden oluşuyor
Merkezin ilk kurulan birimlerinden biri olan Halk Dansları ve Araştırma Derleme Birimi 1975 yılından beri çalışmalarını aralıksız sürdürüyor. 1976 yılında kurulan Sanat Müziği Birimi ise 2015 yılından itibaren topluluk olarak çalışmalarına devam ediyor. Merkez bünyesinde kurulan Vurmalı Çalgılar Topluluğu, Halk Dansları Topluluğu, Türk Halk Müziği Topluluğu, Türk Sanat Müziği Topluluğu ve Halkbilim Araştırmaları Merkezi kadrolu müzisyenlerinden oluşturulan Anadolu Müzik Topluluğu, yıl boyunca öğrenciler başta olmak üzere Eskişehir halkı ve tüm Türkiye’ye ulaşacak bir dizi etkinliği hayata geçiriyor. Öte yandan “Akçe” (Kültürel Çalışmalar ve Çevre Eğitim Enstitüsü) adıyla kurulan Halk Dansları Birimi, her yıl bünyesine üniversite öğrencileri arasından seçilmiş yeni dansçıları ekibine katarak çalışmalarını sürdürüyor. Öğrencilerin dans eğitimi yoluyla bedensel, sosyal, kültürel ve sanatsal gelişimlerine katkıda bulunmayı hedefleyen Merkez, bununla beraber; onların temel geleneksel dans eğitimlerini zenginleştirici repertuvar çalışmaları doğrultusunda yapılan sahneleme çalışmalarını üniversite içinde, yurtiçi ve yurtdışında sergileme olanağı sunuyor. Eğitim ve sahneleme çalışmaları, Halk Dansları Topluluğu, Çocuk ve Gençlik Halk Dansları Topluluğu ve Personel Halk Dansları Topluluğu olmak üzere üç grup halinde yürütülüyor.
Farklı kültürlerin ritimleri Merkezde bir araya geliyor
Türk Halk Müziği Biriminin çalışmalarını, Türk Halk Müziği Öğrenci Topluluğu, Türk Halk Müziği Personel Topluluğu ve Türk Halk Müziği Öğrenci Orkestrası gibi farklı gruplar sürdürüyor. Topluluklarda yer alan kişiler, alanında uzman kişiler tarafından eğitiliyor. Kulaktan öğretim metodu kullanılan topluluklarda, tamamen amatör ve Türk Halk Müziği’ne gönül vermiş herkes yer alabiliyor.
1999 yılında kurulan Türk Halk Müziği Öğrenci Topluluğu’na ise Anadolu Üniversitesi’nde eğitim gören bütün öğrenciler katılabiliyor. 2011 yılına kadar Anadolu’daki tüm yöreleri de içinde barındıran karma konserler veren topluluk, 2012 yılından itibaren ise konulu ve tek yöre konserleri ile çalışmalarına devam ediyor. Konserlerde belirlenen yöreye ait şair, halk ozanı, âşık ve bestekârların eserlerinin hatırlanması sağlanıyor. Bunun dışında, geçiş dönemleri adı verilen doğum, evlenme ve ölüm ile ilgili ritüeller inceleniyor ve bu ritüeller etrafında gerçekleşen ezgiler, sahnede tiyatral olarak da izleyicilere görsel bir şölen olarak sunuluyor.
2004 yılında kurulan Vurmalı Çalgılar Topluluğu da Anadolu Üniversitesi öğrencilerinden oluşmakla beraber dışarıdan katılımlarla her yaş grubuna hitap ediyor. Topluluk sonradan öğrenilebilen ve geliştirilebilen ritim duygusunun öğrencilere kazandırılmasını ve bu sayede motivasyonlarının arttırılmasını amaçlıyor. Çalışmalar sonucunda ise öğrenilen tüm kompozisyonlar seyirci önünde sahneleniyor. Topluluk; Türk, Güney Amerika, Arap gibi farklı kültürlerin ritimlerini bir araya getirerek oluşturduğu repertuarını darbuka, djembe, bendir, bongo, tumba ve davul gibi enstrümanlar eşliğinde sahneliyor.
Halkbilim Araştırmaları Merkezi’nde yerel ve evrensel değerler bütünleşiyor
2012 yılında Halkbilim Araştırmaları Merkezi bünyesinde kurulan 12 kişilik müzisyen kadrosuna sahip Anadolu Müzik Topluluğu, Doğu ve Batı müziklerinin içinde Türk müziğinin yerini göstermeyi amaçlıyor. Sanat bilincinin ön planda tutulmasını hedefleyen topluluk, Türk Sanat Müziği, Türk Dünyası müzik örnekleri ve yeni dönem müzik anlayışına yer vermesinin yanı sıra geleneksel ve evrensel müzik renginin uyumunu sergilemeye çalışıyor.
2013 yılında kurulan Türk Dünyası Müzik Topluluğu ise yirmi beş korist ve on iki müzisyenle çalışmalarını yürütüyor. Topluluk, Türkçe konuşulan tüm bölgelerin geleneksel müziklerinin yurtiçi ve yurtdışında tanıtımını amaç ediniyor. Bu amaç doğrultusunda kardeş ve akraba Türk topluluklarının geleneksel müzik örneklerini notaya alıp bunları arşivleyen topluluk, birikimlerini yurt içi ve yurt dışı konserler gibi etkinliklerle halka sunuyor. Merkezde tüm bunların dışında Mutfak Kültürüne İlişkin Maddi Kültür Ürünleri, El Sanatları (TESTAD) Özel Koleksiyonu, El Sanatları Örnekleri – İşlemeler, El Sanatları Örnekleri – Dokumalar ve Giysi Koleksiyonu olmak üzere 5 büyük koleksiyon bulunuyor. Koleksiyonda yer alan parçalar; işleme, giysi parçası, takı, örgü ve dokuma gibi ürünlerden oluşuyor.
Merkeze herkes başvurabiliyor
Anadolu Üniversitesi bünyesinde bulunan tüm öğrenciler topluluklara ücretsiz olarak başvurabiliyor. Personel ve üniversite dışından katılacaklar ise seçtikleri topluluk ve kurs için ön kayıt yaptırmaları yeterli oluyor. Halkbilim Araştırma Merkezi’nin başvuru koşullarına ve topluluklar hakkında ayrıntılı bilgilere halkbilim.anadolu.edu.tr internet adresinden ulaşılabiliyor.