Yükseköğretim Kurulu (YÖK), üniversitelerde engelsiz bir ekosistemin oluşturulmasını teşvik etmek amacıyla 2018 yılından bu yana her yıl “Engelsiz Üniversite Ödülleri” veriyor. Bu kapsamda kendini geliştiren üniversiteler ödüle layık görüldü.
Yükseköğretim Kurulu tarafından Engelsiz Erişim ve Engelsiz Eğitim başlıkları altında engelli öğrencilerin eğitim imkanlarına ve sosyo-kültürel faaliyetlere erişimleri konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla yükseköğretim kurumlarını teşvik edici birçok yeni çalışmalar yapıldı. Bu kapsamda katılımcı üniversitelerin başvurularının değerlendirilmesi neticesinde ödülleri almaya hak kazananların açıklandığı “2021 Engelsiz Üniversite Ödülleri Töreni” YÖK Başkanı Yekta Saraç’ın yanı sıra YÖK Yürütme Kurulu Üyelerinin hazır bulduğu salonda gerçekleştirildi. Ödül törenine ayrıca, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, ödül almaya hak kazanan üniversitelerin rektörleri, ilgili rektör yardımcıları, engelli öğrenci birimi sorumluları, YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu Üyeleri ile ödül başvurularının değerlendirilmesinde görev yapan panelistler Covid-19 pandemisi nedeniyle video konferans yöntemi ile katıldılar.
“2023 hedefleri doğrultusunda inşallah bu nişanı almayan üniversitemizin kalmayacağına yürekten inanıyorum”
2021 Engelsiz Üniversite Ödülleri Töreni’nde konuşan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, “Üniversitelerimiz, farklı engel guruplarından oluşan yaklaşık 50 bin öğrencimize ev sahipliği yaparak toplumsal adaleti güçlendiriyor, eğitim fırsatlarından eşit ve adil bir şekilde yararlanmalarını sağlıyor. Yükseköğretim Kurulu’muzun, 2018 yılında başlattığı, 41 üniversiteye Engelsiz Program Nişanı vermesini, bu sayının geçen yıl 116’ya yükselmesini takdirle karşıladığımı ifade etmek isterim. 2023 hedefleri doğrultusunda inşallah bu nişanı almayan üniversitemizin kalmayacağına yürekten inanıyorum” ifadelerini kullandı.
“Engelli vatandaşlarımıza üniversite kapılarını açarak, eğitime erişimlerini sağlayarak onlara yaşam koridoru açtınız”
Bakanlık olarak ana hedefin engelli bireylerin önündeki tüm engelleri kaldırmak olduğunu altını çizen Bakan Yanık, “Engelli vatandaşlarımıza üniversite kapılarını açarak, eğitime erişimlerini sağlayarak onlara yaşam koridoru açtınız. Engelsiz bir ekosistem oluşturarak eğitimden istihdama uzanan, hayata katılımlarını destekleyen, öz güvenlerini artıran çalışmalara imza attınız. Erişilebilirlik alanında hayata geçirdiğimiz her hizmet bu umudu daha da yeşertmiş, engelli vatandaşlarımıza hizmet etmenin gururunu, manevi hazzını bizlere bir kez daha yaşatmıştır. Bu anlamda üniversitelerimize verilen her ödülü engelli vatandaşlarımızın manevi şahsiyetlerine, azim ve başarılarına verilmiş bir ödül olarak görüyorum” açıklamasında bulundu.
“YÖKSİS verilerine göre farklı engel düzeylerindeki öğrencilerin sayısı 50 binin üzerinde”
YÖK olarak en büyük hedeflerinden birinin yükseköğretime girerken ve okurken tüm engelleri ortadan kaldırmak olduğunun altını çizen Saraç, şunları kaydetti:
“Bugün itibari ile YÖKSİS verilerine göre farklı engel düzeylerindeki öğrencilerin sayısı 50 binin üzerindedir. Bu rakamların çok üstünde engelli öğrencimizin olduğunu ve maalesef bu durumlarını resmi makamlara bildirmediklerini de biliyoruz. Engelleri kaldırabilmek için yükseköğretim sistemimizdeki engelli öğrenci sayısını ve engel durumlarını bilmek, buna göre önlemler almak, bu öğrencilerimize ulaşmak üniversitelerimizin önemli görevlerindendir. Tüm öğrencilerimizin yükseköğretime erişimini önemsiyor, engelli öğrencilere engelsiz bir eğitim öğretim ortamı sunmak, sosyal ve kültürel faaliyetlere daha fazla katılımlarını sağlamak için teşvik edici çalışmalar ve projeler geliştiriyoruz.”
“Birçok çalıştay düzenlendi”
Yaptığımız bazı düzenlemelerden de söz eden Başkan Saraç, “Geçmiş yıllarda özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlarda engelli öğrencilerimiz için yükseköğretime giriş puanlarını kullanma süreleri, kontenjanların belli bir oranının bu öğrencilerimiz için ayrılması gibi konularda önemli düzenlemeler hayata geçirdik. ‘Engelsiz Erişim’ yılı olarak kabul ettiğimiz 2016-2017 eğitim öğretim yılından bu yana yükseköğretim kurumlarında engelli bireylerin bütün mekânlara erişimleri konusunda farkındalık oluşturmak ve iyi uygulamaları yaygınlaştırmak amacıyla çalıştaylar düzenlendi” şeklinde konuştu.
“Yükseköğretimde ilk kez lisansüstü eğitimde Türk İşaret Dili Tercümanlığı açtık”
Yükseköğretimde kendi dönemlerinde yaptıkları yeniliklere de değinen Saraç, “Yükseköğretimde ilk kez lisansüstü eğitimde Türk İşaret Dili Tercümanlığı Tezli/Tezsiz Yüksek Lisans Programları ile Doktora Programı açtık ve bu konuda artık akademisyen yetiştirmeye başlıyoruz. YÖK 100/2000 Doktora Burs Programı kapsamında engelli çalışmalarına yönelik öncelikli alanları belirledik, Türk İşaret Dili, Engelsiz Yaşam, Özel Eğitim, Aile Psikolojisi gibi alanlarda doktora bursu verdik. Ergoterapi, Dil Konuşma Terapisi alanlarında nitelikli insan kaynağını arttırmak üzere yeni lisans ve lisansüstü programlar açıldı, 8 üniversitemizde Otizm Spektrum Bozukluğu Eğitimi Anabilim Dalı açıldı. Yurt dışında Gölge Eğitici olarak bilinen kişileri akademik ortamda yetiştirmek üzere Engelliler İçin Gölge Eğiticilik önlisans programı açıldı” diye konuştu.
Öte yandan Engelsiz Üniversite Ödülleri için bu yıl 114 üniversiteden farklı kategorilerden 837 başvuru yapıldığını anımsatan Saraç, “Türk yükseköğretim sistemi özel öğrencilerimiz için her açıdan engelsiz eğitim ortamını sağlayacak ve kampüs yaşamına dahil edecektir. İnancımız bu yöndedir” açıklamasında bulundu.
Bu yılın birincisi Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
“Engelsiz Üniversite Ödülleri” kapsamında ödül alan üniversiteler ise şöyle: Mekânda Erişilebilirlik kategorisinde 10 bayrak alarak birincilik ödülüne Kütahya Dumlupınar Üniversitesi layık görüldü. İkincilik ödülünü iki üniversite paylaştı. Aksaray Üniversitesi, Mekânda Erişilebilirlik kategorisinde 7 bayrak, Eğitimde Erişilebilirlik Kategorisinde ise 2 bayrak alarak, Harran Üniversitesi de Mekânda Erişilebilirlik kategorisinde 9 bayrak alarak ikinciliği paylaşan üniversiteler oldu. İstanbul Üniversitesi, Mekânda Erişilebilirlik kategorisinde 3 bayrak, Eğitimde Erişilebilirlik kategorisinde 3 bayrak, Sosyo-Kültürel Faaliyetlerde Erişilebilirlik kategorisinde ise 2 bayrak alarak üçüncülük ödülünü alırken Yozgat Bozok Üniversitesi de Mekânda Erişilebilirlik kategorisinde 5 bayrak, Eğitimde Erişilebilirlik kategorisinde ise 3 bayrak alarak üçüncülüğü paylaşan diğer üniversite oldu.