Cumhurbaşkanı Erdoğan, Eskişehir Beylikova ilçesinde dünyanın ikinci en büyük nadir elementler rezervinin keşfediliğini açıklamış ve bölge yapılacak tesiste üretime başlanacağını duyurmuştu. Büyük yankı uyandıran açıklama dünyada gözleri Eskişehir'e çevirmişti...
"Eskişehir dünya tarihine geçecek bir keşifle karşı karşıya"
Eskişehir'e gelen ve ilk ziyaretini ETİMADEN Beylikova Florit Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Müdürlüğü’ne yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Eskişehir’in dünyada tarihe geçen bir keşifle karşı karşıya olduğunu belirterek, “2011’de başlayan çalışmalarımızda toplam 6 yıl içerisinde 125 bin 193 metre sondaj yapıldı. 59 bin 121 numune toplandı sahadan. Bunların analizleri yapıldı ve analizler sonucunda da 694 milyon ton nadir toprak elementi keşfi gerçekleştirilmiş oldu. Bu keşifle dünyanın en büyük ikinci rezerv sahası oldu” dedi.
Pilot tesisi ziyaret etti, detaylı bilgi aldı
Eskişehir’in Beylikova ilçesinde 694 milyon ton nadir toprak elementi rezervi keşfedildi. 17 farklı toprak elementinin bulunduğu rezerv, dünyada Çin’in 800 milyon tonluk rezervinin ardından ikinci en büyük rezerv olarak kayda geçti. Nadir toprak elementleri, fiber optikten uydu haberleşmesine, akıllı füzelerden yakıt hücrelerine kadar 20’den fazla alanda kullanılıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez bu çerçevede, incelemelerde bulunmak için Beylikova’ya geldi. Bakan Dönmez burada, ETİMADEN Beylikova Florit Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Müdürlüğü’nü ziyaret ederek medya temsilcileri ile bir araya geldi. Ardından Dönmez, bu işletmede yer alan, inşaatı yıl içerisinde tamamlanacak ve yıllık bin 200 ton cevher işlenecek Pilot Tesis hakkında bilgi aldı.
Daha sonrasında Bakan Dönmez, Beylikova Cevher Sahası’nda yapılan saha araştırmaları esnasında açılan galeride incelemelerde bulundu. Bakan Dönmez burada beraberinde Bakan Yardımcısı Şeref Kalaycı ile ETİMADEN Genel Müdürü Serkan Keleşer’den detaylı bilgi aldı.
Bakan Dönmez'den ikinci müjde: “Eskişehir Beylikova’da 694 milyon tonluk rezervimiz var, daha değerli olan endüstriyel üretim de Eskişehir'de yapılacak, üretime geçtiğimizde ciddi bir istihdam da sağlanacak"
Bakan Dönmez burada yaptığı konuşmada, Eskişehir’in dünyada tarihe geçen bir keşifle karşı karşıya olduğunu belirterek, “Bu hafta başında cumhurbaşkanımız Kabine Toplantısı sonrası Millete Sesleniş Programı’nda bu keşfi açıklamıştı. Bu sahadaki çalışmalarımız çok öncesine kadar gidiyor ama en somut çalışmalar, ETİMADEN’e geçtikten sonra 2011’de başlıyor. Burada toplam 6 yıl içerisinde 125 bin 193 metre sondaj yapıldı. 59 bin 121 numune toplandı sahadan. Bunların analizleri yapıldı ve analizler sonucunda da 694 milyon ton nadir toprak elementi keşfi gerçekleştirilmiş oldu. Bu keşifle dünyanın en büyük ikinci rezerv sahası oldu. En büyük saha Çin’deki bir sahada 800 milyon tonluk bir rezerve sahip. Türkiye’de Eskişehir Beylikova’da da 694 milyon tonluk bir rezervimiz söz konusu” diye konuştu.
“(Nadir toprak elementleri) Havacılık, savunma ve uzay sanayinin yanı sıra tıp sanayii olmak üzere birçok alanda kullanılan ürünler”
Dönmez, nadir elementlerin dünyada nadiren bulunmasından dolayı her zaman değerli olduğuna vurgu yaparak, “Son derece değerli elementler. Dünyanın her yerinde bulunmadığı için de bunlara erişim o kadar kolay değil. Son derece stratejik, teknolojik ürünlerde kullanılan maddelerden bahsediyoruz. Havacılık, savunma ve uzay sanayiin yanı sıra tıp sanayii olmak üzere birçok alanda az ya da çok miktarda olmakla birlikte kullanılan ürünler. Biz, şu anda bu sahanın önündeyiz. Az önce arkadaşlarımızla birlikte arkamızdaki arama amaçlı bir galerinin içerisindeydik. Yaklaşık 100 metrelik bir galeri” dedi.
“Ar-Ge çalışmasını tamamladıktan sonra süratle Eskişehir'de endüstriyel üretim tesisinin inşaatına başlayacağız”
Bakan Dönmez, Beylikova Cevher Sahası’nda kurulacak endüstriyel tesis ile 17 nadir toprak elementinin 10 tanesini üretebileceklerini dile getirerek, “Yıllık 570 bin ton cevheri işleyeceğiz. Bu işlenen cevherden 10 bin ton nadir toprak oksidi elde edeceğiz. Ayrıca 72 bin ton barit, 70 bin ton florit, 250 ton toryum üretilecek. Burada özellikle toryumun altını çizmek istiyorum. Yeni nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar sunacak bir madenden bahsediyoruz. Bu yıl içerisinde pilot tesisin kurulumu tamamlanacak, üretime geçeceğiz. Bir yıl içerisinde de bu pilot tesisin üretim sonuçları incelenecek. Bu Ar-Ge çalışmasını tamamladıktan sonra da süratle endüstriyel üretim tesisinin inşaatına başlayacağız” ifadelerini kullandı.
“İlk üründen sonra ürüne kadar tedarik zincirinin bütün ürünlerini burada gerçekleştirme imkanına sahip olacağız”
Bakan Dönmez, hedeflerinin uç ürün üretmek olduğuna dikkati çekerek, “O uç ürünleri üretecek teknolojiyi geliştirip bu sahadan gerekli üretimi sağlamak. Elbette önce kendi endüstrimizin ihtiyaç duyduğu maddeleri üreteceğiz. Ama ihtiyacımızdan fazla olanı da yurt dışına ihraç etme imkanına sahip olacağız. Türkiye Ekonomi Modeli’nde sıkça ifade ettiğimiz, yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı yeni ekonomi modelimizin güzel örneklerinden birisi olacak. İlk üründen sonra ürüne kadar tedarik zincirinin bütün ürünlerini burada gerçekleştirme imkanına sahip olacağız” diye konuştu.
“Cevheri işlemeden sattığınızda 1 birim kazanıyorsanız bunu ara ürün haline getirdiğinizde 10 kat, uç ürün haline getirdiğiniz 100 kat daha değerli hale getirebiliyorsunuz”
Bakan Dönmez, şöyle devam etti: “Eğer çıkardığınız cevheri işlemeden sattığınızda 1 birim kazanıyorsanız bunu ara ürün haline getirdiğinizde 10 kat, uç ürün haline getirdiğiniz 100 kat daha değerli hale getirebiliyorsunuz. Hele bunu bir teknolojik alette kullandığınızda artık orada çarpanların sayısı nihayetinde ürettiğiniz teknolojik ürünle eşdeğer hale geliyor. Hedefimiz, yüksek teknolojili, katma değerli ürünleri bu sahadan üretip insanımızın hizmetine sunmaktır” dedi.
"Toryumun altını çizmek istiyorum, yeni nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar sunacak bir madenden söz ediyoruz"
Bakan Dönmez, "Yıllık 570 bin ton cevheri işleyeceğiz. Bu işlenen cevherden 10 bin ton nadir toprak oksidi elde edeceğiz. Ayrıca yine 72 bin ton barit, 70 bin ton florit, 250 ton toryum ki özellikle toryumun altını çizmek istiyorum, yeni nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar, imkanlar sunacak bir elementten, madenden bahsediyoruz. Yine bu sahamızın içerisinde 250 ton toryum üretilebilir hale gelecek." dedi.
"Yıllık 600 tonluk lityum üretecek kapasiteyi sisteme dahil ediyoruz"
Bakan Fatih Dönmez, sahadan elde edilecek nadir elementlerle, uç ürünleri üretir hale gelmeyi hedeflediklerini belirtti.
Önceliğin, Türkiye'nin endüstri ve sanayilerinin ihtiyaç duyduğu maddeleri üretmek olduğunu dile getiren Dönmez, "İhtiyacımızdan fazla olanı da yurt dışına ihraç etme imkanına sahip olacağız. Cumhurbaşkanımızın da özellikle son Türkiye Ekonomi Modeli'nde sıkça ifade ettiği yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı yeni ekonomi modelimizin güzel örneklerinden biri olacak. İlk üründen son ürüne kadar tedarik zincirinin bütün ürünlerini burada gerçekleştirme imkanına sahip olacağız." değerlendirmesinde bulundu.
"Seyitgazi'deki bor madenleri için de projeler var... Yıllık 600 tonluk lityum üretilecek"
Eskişehir'in Seyitgazi ilçesi Kırka bölgesindeki bor madenlerine yönelik projelerinin de olduğunu aktaran Dönmez, şöyle konuştu: "Borun içerisinde lityum vardı, o lityumu geri kazanma ünitemiz, pilot tesisi biz 2020 yılı sonunda devreye almıştık. Orada da yine bir yıllık inceleme ve gözlem çalışmalarımız tamamlandı. Artık seri üretim için endüstriyel üretim için startı verdik. Orada da yıllık 600 tonluk lityum üretecek kapasiteyi sisteme dahil ediyoruz. Benzer şekilde Bandırma'da da 100 tonluk lityum tesisimizi kuracağız. Bandırma'da devam eden bir başka projemiz daha var; bu katma değerli ürünler stratejimize uygun olarak orada da bor karbür tesisimizin inşaatı devam ediyor hızlı bir şekilde. O tesisimiz de yıl sonu itibarıyla işletmeye geçmiş olacak. Yine ferro bor tesisimizin inşallah bu yıl içerisinde temelini atacağız. Dikkat ederseniz Eti Maden artık sadece bir madencilik faaliyeti yapmıyor ara ve uç ürün üreten, tedarik zincirinin son noktalarına kadar entegre üretim mantığıyla hareket eden bir şirket haline gelmiş oldu. Bu stratejimizde inşallah en kısa süre içerisinde güzel örneklerini görmeye başlayacağız."
İnceleme gezisinde, Eskişehir Valisi Erol Ayyıldız, AK Parti İl Başkanı Zihni Çalışkan ve diğer ilgililer hazır bulundu.
Bakan Dönmez konuşmasının ardından Eskişehir Valiliğini ziyaret etmek üzere yola çıktı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Eskişehir'deki dev rezervin müjdesi böyle açıklamıştı... Aşağıdaki videodan izleyebilirsiniz