TÜGİAD Eskişehir Şubesi Başkan Yardımcısı Özgür Tekgöz, yenilenebilir enerji yatırımlarının ülkemizdeki mevcut durumunu değerlendirerek Eskişehir'deki kapasite sorununa dikkat çekti.
Özgür Tekgöz, "Gelecek nesillere sorumluluğumuz olan Yeşil Dünya hedefi için artan enerji talebinin karşılanmasında yenilenebilir enerji üretimi kritik bir rol oynamaktadır. Ülkemizdeki sanayicilerimiz, artan enerji fiyatları ve 2022 Şubat ayında açıklanan 4. Bölge Destekleri (KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, yüzde 30 oranında vergi indirimi, 6 yıl boyunca sigorta prim desteği gibi avantajlar) sonrası Güneş Enerji Santrali (GES) yatırımlarına olan ilgilerini arttırdı. Türkiye’deki kurulu GES gücü 1 Mayıs 2024 itibarıyla 13,608 GW olarak açıklandı" dedi.
"Sürdürülebilirlik için Yeşil Mutabakat zorunluluk değil bir fırsattır"
Özgür Tekgöz, "2023 yılı ortasında sanayicilerimiz, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakat Uyum sürecinde SKDM (Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması) ile tanıştılar. Bu mekanizma ile çevresel sürdürülebilirlik için karbon ayak izlerini içselleştirerek, uluslararası ticaretin iklim dostu bir perspektifle yönetilmesi hedeflendi. Sanayicilerimiz, GES yatırımları ile bu zorunluluğu fırsata çevirmeyi planlamaya başladılar." diye konuştu.
"Sanayicideki ilgi plana dönüştü ama süreç EPDK engeline takıldı"
Özgür Tekgöz, "Sanayicilerimiz, yatırımlar sayesinde çatılarda GES kurulumlarını artırırken, trafo kapasiteleri nedeniyle Temmuz 2023'te EPDK tarafından başvurular durduruldu. Başvurular ancak Şubat 2024'te açıldı. Bu uzun süre ve sektördeki belirsizlik, sanayicilerin ve EPC firmalarının iştahını kaçırdı. EPDK, başvuruları 6 ay beklettikten sonra başvuru için sadece 21 gün süre vererek yatırımcılara bir zorluk daha çıkardı. İlgili kapasite sınırlamaları, en az 1 MW tüketime sahip olup 2 MWp gücün üstünde üretim santrali kurmak isteyenler için geçerli olsa da, bu güç ve altında başvurularda da trafo kapasitesi maalesef her zaman yeterli olamıyor. Öztüketim mantığı ile kurulan bu santraller enerjiyi yerinde üretip/tüketir iken şebekeye yük oluşturmamakta, aksine şebekenin yükünü hafifletmektedir. Ülkemizde yetmeyen kapasiteler nedeniyle sektörde kısmi olarak "çantacı" tabir edilen kişilerin ortaya çıkması ve bürokrasi engeli de sektörün cazibesini yitirmesine yol açmaktadır." diye ekledi.
"Açıklanan kapasiteler Eskişehir için yetersiz ve sanayi şehri olma yarışında engel"
Özgür Tekgöz, "Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 25 Ocak 2024’te "önümüzdeki süreçte 7.5 GW ek kapasite açıklanacağını" duyurdu. Akabinde, 8 Şubat 2024 TEİAŞ duyurusuna göre, ülke genelinde yenilenebilir enerji için ilk etap olarak 3.75 GW kapasite açıklandı. Bu kapasiteden Eskişehir için (OSB dahil) toplam 38 MW, Eskişehir OSB için sadece 15 MW kapasite açıklandı. Şehrimiz için verilen bu kapasite yetersiz kaldı. 30 Nisan 2024 tarihinde açıklanan rapora göre, Eskişehir OSB için kapasite tükendi bile. Enerji maliyetlerini ve karbon ayak izini azaltacak projelere engel olan bu yetersiz kapasiteler, ülkemizin ve şehrimizin rekabet gücünü negatif etkileyecektir. Ülke genelinde yetersiz olan bu kapasitelerin şehrimizde de yetersiz olduğu nettir. Şehrin vekilleri, Sanayi odaları ve STK’lar tarafından ek kapasite talebi veya 2. etap kapasite açıklamasında daha yüksek güçte kapasite talebi ile şehrin sanayicilerinin hakkının aranması gerekmektedir" dedi.