Frig Vadisi, Eskişehir – Kütahya – Afyon arasında kalan, bundan 3000 yıl önce Frigyalıların kayalara evler, kaleler, anıtlar oyularak kurduğu, kocaman bir medeniyet ve enfes bir coğrafya. Ve en güzeli, bölge de çok turist olmadığı için hala bakir, turistik tesislerce ele geçirilmemiş. Hem doğa, hem de çok etkileyici bir tarihle aynı anda başbaşa kalabilmenin tadını çıkartabildiğin çok nadir yerlerden.
Sizler için bu büyülü vadide gezilecek yerleri sıraladık. Frig Vasdisinde gezilecek yerler neresi? İşte detaylar...
1- Aslanlı Mabet
Aslanlı Mabet, Eskişehir’in Seyitgazi İlçesi’nde Kümbet isimli bir köyde bulunuyor. Kümbet Köyü, Eskişehir’in yaklaşık 75 kilometre güneyinde kalıyor. Aslanlı Mabet de aslında Frig ve Roma dönemlerinin eseri ve bir diğer adı da Solon’un Mezarı. Bu iki ismin nereden geldiğini merak ederseniz; mezarın üstündeki yazıtta Solon yazması nedeniyle bir ismi “Solon’un Mezarı”, üstündeki aslan kabartmaları nedeniyle ise diğer ismi “Aslanlı Mabet” olarak kalmış.
2-Himmet Baba Türbesi
Aslanlı Mabet ile aynı köy olan Kümbet Köyü’ndeki höyükte 13. yüzyıldan kalma Himmet Baba Türbesi de bulunuyor. Yapı dışardan bakıldığında sekizgen ama içten daire. Girişinde Bizans dönemi mermerler, etrafında ise Osmanlı döneminden kitabeler var.
3- Gerdekkaya
Üçgen alınlık altına dorik yapıdaki iki sütunuyla etkileyici bir girişe sahip Hellenistik Çağ’dan kalma bu yapı, Soğanlı Vadisi’nde bulunuyor. İl bakışta bir tapınağı andırıyor ama aslında bir anıt mezar. 1991 yılında restorasyon görmüş.
4- Pişmiş Kale
Ortaçağ’da bile kale olarak kullanılmaya devam eden yapı, Yazılıkaya Köyü’ne 1.2 km mesafede. Kaya bloklarından surları, kayaya oyulmuş odacıkları, bir sarnıcı ve etrafında anıt mezarları var.
5- Midasşehir(Yazılıkaya)
Midasşehir birçok Frig kalıntısını kapsayan alana verilen yerin ismi. Meşhur Midas Anıtı yani Yazılıkaya burada yer alıyor. Ayrıca şehrin içinde çok etkileyici sarnıçlar, Kırkgöz Kayalıkları ve Küçük Yazılıkkaya bu bölgede bulunuyor. Frigler’in meşhur Yazılıkaya’sı. Midas Anıtı olarak da biliniyor. Eskişehir’e 80 kilometre kadar uzakta bulunan, Frigya tarihinin derinliklerini incelemek için en çok başvurulan eserlerden biri bu anıt. Anıt aslında “Han” bölgesinin içindeki “Yazılıkaya” isimli köyün içinde yer alıyor, anıtın adı Midas Anıtı olsa da bulunduğu bölgeden ötürü Yazılıkaya diyenler de var. Aynı şekilde anıt bölgenin önemini ve bilinilirliğini arttırdığı için de bölgeye Midas Kenti de deniyor. Eskilerde çok değerli görülmeyip çok dikkat çekmese de 19. yüzyıldan sonra kıymeti anlaşılmış ve birçok araştırmaya ev sahipliği yapmış. M.Ö. 550 gibi çok uzun bir geçmişi olduğu söyleniyor, Friglerin tarihi açıdan en çok önem taşıyan ve en görkemli anıtlarından biri.
6- Kırkgöz Kayalıkları
göz göz odalardan oluşan bu kayalıklar, Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerinde de kullanılmış kaya yerleşimlerinden. Bizans döneminde kayaya oyulmuş merdivenlerden de çıkarıldığı üzere burası aslında zamanının apartmanı.
7- Küçük Yazılıkaya
Pişmiş Kale’nin karşısına denk gelecek şekilde, Yazılıkaya Köyü’nün 1.7 km kuzeyinde bulunan ve Hasanbey Kayası olarak da bilinen anıt, en az zarara uğrayarak bugüne kadar gelebilmiş anıt olma özelliğine sahip. Kabartma pencereli üçgen alınlığı ve anıtın üç farklı cephesine kazınmış Frig yazıtlarıyla dikkat çekiyor.
8- Yapıldak Kale
Kümbet Vadisi’nde, Yapıldak Köyü’nün güneybatısında bir kale. Kalede Frig zamanlarının tarihini de yansıtan bezemeli bir mezar var.
9- Aslankaya
Üçlerkayası Köyü’nü kuzey yönünde geçtikten sonra, Emre Gölü’ne yakın, sağ cephesinde devasa bir aslan kabartması ve Frig yazıları olan anıt mezar. Zamanında içinde tanrıça Kibele’nin heykeli varmış ama define avcıları tarafından çalındığı iddia ediliyor.
10- Emre Gölü ve balon turu
Aslankaya’dan 2,5 km devam ettiğinizde karşınıza çorak bölgenin vahası Emre Gölü çıkacak. Döğer Kasabası’na bağlı olan Emre Gölü, tarihi rotaya biraz ara verip çevresindeki sosyal tesiste bir şeyler yiyip içebileceğiniz, gölde kano veya deniz bisikleti yapabileceğiniz, bisiklet ve ATV ile çevreyi turlayabileceğiniz bir mola noktası. Tüm bunlar bir yana en büyük olayı göl kıyısındaki balon turu firması Frigya Balon Turu ile bölgede balon turuna çıkabiliyor oluşunuz. Elbette balon turu için aynı Kapadokya’da olduğu gibi gün doğumu sabah saatinde burada olmalısınız. Frigya’nın eşsiz dokusunu gökyüzünden görmek isteyenlere duyurulur.
11- Üçlerkayası
Üçlerkayası Afyonkarahisar’ın İhsaniye isimli bir ilçesi. Burada yerleşimin ne zaman başladığına dair kesin olarak bir bilgi bulamasak da, M.Ö. 2000’li yıllarda Hititler’in yaşadığına dair bilgiler var, yani oldukça eski zamanlardan beri varolan bir yer. Sonra başta Frigler olmak üzere Romalılar, Selçuklular gibi birçok devlet hüküm sürmüş burada. Afyonkarahisar’ın merkezine yaklaşık 42 kilometre uzaklıkta, bulunduğu İhsaniye ilçesine ise 7 kilometre kadar mesafesi var.
12- Arslantaş ve Yılanlıtaş
Aslantaş ve Yılantaş da Frig Vadisi bölgesinde görülmesi gereken iki yapıt. İkisi de aslında aynı yerde olan bu yapıtların milattan önce yedinci yüzyıllarda yapıldığını düşünülüyor. Aslantaş söylenenlere göre yapıldığı dönemin krallarından birinin mezarı.
13- Avdalaz Kalesi
Avdalaz Kalesi inşa edilmiş kalelerden değil, kocaman kayaların oyularak kaleleştirilmiş hali aslında. Frig Vadisi’nde en sevdiğimiz kalıntılardan biri oldu. Bizans İmparatorluğu dönemlerinden beri yerleşim yeri olarak kullanılan bir yer burası, özellikle de kaplıcalar yani sağlık turizmi sayesinde seveni ve görmek için yollara düşeni çok.
14- Ayazini Kilisesi
Ayazini Kilisesi de kayaya oyulmuş önemli, 1000’li yıllar Bizans dönemine ait bir kilise. Gerçekten etkileyici bir yapı. Özellikle kubbeli iç yapısı mutlaka görülmeli. Halk arasında Gavur Hamamı olarak da biliniyor. Hikayesi ilginç. Bir 30 yıl öncesine kadar kilise içinde düğün öncesi kazanlarda su kaynatılarak banyo yapma geleneği varmış. Yapı Bizans işi olduğundan ismi Gavur Hamamı kalmış. Hatta bir rivayete göre kilisenin içinin bu kadar isli kara bir renk olmasının nedeninin burada kaynatılan kazanlardan çıkan duman yüzündenmiş. Ama yaygın bilimsel kanıya göre bu is rengi içerisini aydınlatmak için kullanılan meşalelerden kaynaklandığı söyleniyor.