Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesinden yapılan açıklamada, Jiang'ın lösemi ve çoklu organ yetmezliğinden tedavi gördüğü Şanghay'da öğle saatlerinde öldüğü bildirildi.
Pekin'de 1989'da Tienanmın Meydanı'ndaki protestoların kanlı şekilde bastırılmasının ardından iktidara gelen Jiang, kendisinden önceki Çin lideri Dıng Şiaoping'in dışa açılma ve reform politikasının uygulayıcısı olmuştu.
Ülkede 1990’larda liderliği üstlenen Jiang, o güne dek devrimin ilk kuşağından askeri ve siyasi figürlerin oluşturduğu ÇKP yönetimine kurumsal bir yapı getirmiş ve sivil bürokrasiyi iktidara taşımıştı.
Jiang, “Üç Temsil” adını verdiği teorisiyle ÇKP’nin işçi sınıfını temsil ettiği görüşünü revize ederek, “partinin, Çin’deki gelişen üretici güçleri, gelişen kültürü ve Çin halkının çoğunluğunun çıkarlarını temsil ettiği” anlayışını getirmişti.
Jiang Zemin kimdir?
1926 yılında doğan Jiang Zemin, elektrik mühendisliğini bitirdikten sonra çeşitli fabrikalarda yöneticilik yapmaya başladı ve alanında gösterdiği başarılarla bir anda kendisini politika sahnesinde buldu. 1982 yılında Komünist Partisi'nin Merkez Komitesi'ne, 1987 yılında da Politbüro'ya seçildi. 1989 yılında da büyük bir sürpriz yaparak Komünist Partisi Genel Sekreterliği, 1993 yılında da devlet başkanlığı görevlerine getirildi.
Deng'le mücadele
Daha önce bir traktör fabrikasında müdürlük yapan ve bazı Batılı uzmanlarca 'Bir traktör fabrikasının müdürü gibi konuşuyor' şeklinde alay konusu edilen Jiang, Komunist Partisi Genel Sekreterliği görevine getirildiği 1989 yılından itibaren Deng ve Komunist Parti kurmaylarına karşı büyük bir nüfuz mücadelesine girişti.
Son kararlar daima Deng tarafından verildiği için onun gölgesinde kalan Jiang, 1995 yılından itibaren büyük bir politik atağa geçerek hem çevresini sağlamlaştırmaya hem de gücünü pekiştirecek icraatlarda bulunmaya başladı.
Akılcı politika
1995 yılında ABD'ye gerçekleştirdiği ziyaret sırasında Clinton ile bir zirve gerçekleştiren Jiang, bir anda tüm dünyanın dikkatlerini üzerine çekmeye başladı.
Çünkü Jiang bu şekilde hem Deng'in gölgesinden kurtulduğunun, hem de Cin'in ABD'ye karşı Rusya'nın koltuğuna oturduğunun mesajlarını veriyordu. Ayrıca 1996 yılında Tayvan'da yapılan devlet başkanlığı seçimleri sırasında Çin Denizi'nde büyük bir askeri tatbikat gerçekleştirerek halkın ve ordunun nazarında büyük bir prestij kazandı.
İç politikada mücadele ettiği kişilerin gücünün farkında olarak çok akıllı hareket eden Jiang onların tepkisini çekecek faaliyetlerden sürekli kaçındı.
Çünkü Deng ve Mao'nun tersine hiç bir askeri ve savaş tecrübesi yoktu ve aynı zamanda Komunist Partisi içinde de bir kariyere sahip degildi.