AB Komisyonu, krizin baş göstermesinden 1 hafta sonra Ukraynalıların geçici koruma altına alınması için üye ülkelere öneri hazırladı. Bu kapsamda AB ülkeleri, 2001'de çıkarılan ancak bugüne kadar hiç kullanılmayan AB Geçici Koruma Yönergesi'ni 4 Mart 2022'de oy birliğiyle hayata geçirdi. Böylece savaşın 10'ncu gününde uygulamaya koyulan yönergeyle Ukrayna'daki savaştan kaçanlara geçici koruma statüsü veriliyor.
Bu noktada Ukrayna ile 500 kilometre civarında sınırı paylaşan Polonya, en fazla mültecinin girdiği ülke olarak ön plana çıkıyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinin (BMMYK) son açıklamasına göre, 24 Şubat-9 Mart'ta Ukrayna'nın AB üyesi komşuları Macaristan'a 214 bin 160, Romanya'ya 84 bin 671 ve Slovakya'ya 165 bin 199 kişi geçerken, 2 milyon 316 bin mültecinin 1 milyon 412 bin 503'ü Polonya'ya geçti.
Ancak Polonya, bunların tümünü kayıt altına alamıyor. Kayıtlara geçen sayının 200 bin civarında olduğu biliniyor.
Polonya hükümetinin kişi başına 60 avro civarında nakdi yardım yaptığı, toplam 1,5 milyon avro civarında fon ayırarak ihtiyaçlarını karşıladığı mülteciler, bu ülke üzerinden diğer Avrupa ülkelerine kendilerine sağlanan ücretsiz ulaşım imkanıyla geçiyor.
AB içinde en az 1 yıla kadar serbest dolaşım
AB Komisyonu sözcülerinden Ciara Bottomley, vizesiz rejim kapsamında, Ukraynalıların AB'ye ve AB içinde serbestçe seyahat etme hakkına sahip olduğunu anımsattı.
Bottomley, "Üye devletler ayrıca, mülteci akınından en çok etkilenen ve kabul kapasitesi hızla dolacak üye ülkeleri desteklemek istedi. Komisyon, üye devletlerin ihtiyaçlarını ve transferleri de dahil olmak üzere mültecileri destekleme çabalarını AB içinde koordine etmek için bir Dayanışma Platformu kurdu." diye konuştu.
Söz konusu platform üzerinden koordine olan AB ülkeleri, mültecileri, aile bağları, dil yetkinlikleri gibi koşulları göz önüne alarak yaptıkları tercihler doğrultusunda kabul ediyor.
Vize serbestisi gereğince Ukrayna vatandaşları AB ülkelerinde 90 gün boyunca kalabiliyorken, geçici koruma kapsamında bu süre en az 1 yıla çıkarıldı.
Bu kapsamda 50 bin civarı kişinin Avusturya’ya giriş yaptığı tahmin edilirken, İçişleri Bakanı Gerhard Karner’in açıklamasına göre, Avusturya sınırını geçenlerin yüzde 75-80’ni bu ülkede kalmak istemiyor. Ukraynalıların daha fazla olduğu İspanya, Almanya ve İtalya gibi ülkelere gitmek istiyor.
İspanya’ya ise henüz sadece küçük gruplarla 150 kadar Ukraynalı geldi. Hükümet, 12 bin Ukraynalı mülteci için 3 şehirde sığınmacı merkezi açtı.
Almanya'da, yetkililer şu anda Ukrayna'dan yaklaşık 100 bin mülteci kaydetti. Ancak AB sınırlarında sabit sınır kontrolleri olmadığı için Almanya'ya giren mültecilerinin sayısının aslında daha yüksek, tahmini olarak ise 225 bin olabileceği ifade ediliyor.
İtalya'da son verilere göre, 23 bin 872 Ukraynalı mülteci bulunuyor.
Estonya'ya 12 bin 488 Ukraynalının geldiği, bunun 3 bin kadarının ülkeyi geçiş güzergahı olarak kullandığı aktarılıyor.
Fransa'ya 7 bin 500, Yunanistan’a 6 bin 488, Litvanya'ya 5 bin, Letonya'ya 4 bin 300, İsveç'e yaklaşık 4 bin, Belçika'ya 3 bin 67, Hollanda'ya 2 bin 600, Norveç'e 900, Danimarka'ya 800, Finlandiya'ya 750 mülteci gelirken, İngiltere, 24 Şubat’tan itibaren 760 Ukraynalıya vize verdiğini duyurdu.