Türkiye, 2022 yılında 1915 Çanakkale Köprüsü başta olmak üzere, kara yolundan hava yoluna, demir yolundan haberleşme yatırımlarına kadar birçok dev projeye imza attı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca, Türkiye'nin dört bir yanında hayata geçirilen projeler ulaşım ağının hem konforunu hem de güvenliğini artırdı.
Bu kapsamda, geçen yıl 101 kilometresi otoyol olmak üzere, toplam 440 kilometre bölünmüş yol, 119 köprü, 18 tünel inşa edilirken 998 kilometre bitümlü sıcak karışım yol kaplama yapıldı.
Şehitler diyarı Çanakkale'de yükselen ve 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi'nin 107'nci yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle hizmete alınan 1915 Çanakkale Köprüsü ile Malkara-Çanakkale Otoyolu bu yılın en büyük yatırımlarından biri oldu. Köprü, 2023 metrelik orta açıklığıyla "dünyanın en uzun orta açıklıklı ikiz tabliyeli tasarlanan ilk köprüsü" unvanını elde etti. Feribotla 1,5 saate varan boğaz geçişi 1915 Çanakkale Köprüsü ile 6 dakikaya düştü. Türkiye için kıymetli pek çok sembol taşıyan Çanakkale Köprüsü'ndeki 2 bin 23 metre orta açıklık, Cumhuriyet'in 100'üncü yılı olan 2023'e atfedilirken 16 metrelik mimari amaçlı top mermisi figürleri, top mermilerini sırtlayan Seyit Onbaşı'ya saygı duruşunda bulunuyor. Kırmızı-beyaz renkli kuleler de Türk bayrağını simgeliyor.
Yusufeli'ne yeni ulaşım hattı
Türkiye'nin en yüksek, dünyanın ise 5'inci en yüksek barajı olan Yusufeli için de mevcut yerleşkesi ve kara yolunun bir bölümü sular altında kalacağından ilçenin yeni yerleşimine ulaşım sağlayacak relokasyon yolları yapıldı. Bitümlü sıcak karışım kaplamalı tek yol standardında, 3 kesim halinde toplam 69,2 kilometre uzunluğunda inşa edilen relokasyon yollarında, 39 tünel, 19 köprü ve viyadük inşa edildi. Projede ayrıca, bölgedeki yerleşkelerin yola katılımını sağlayan 5 farklı seviyeli, 12 hemzemin olmak üzere toplam 17 kavşak konumlandırıldı.
Eğiste Hadimi Viyadüğü bölgeler arası mesafeleri kısalttı
Bu yıl Konya'da yapımı tamamlanan ve Akdeniz ile İç Anadolu'yu kesintisiz birbirine bağlayan Eğiste Hadimi Viyadüğü de trafiğe açıldı. Türkiye'nin en yüksek ve en uzun dengeli konsol köprüsü olan viyadük, mevcut yola göre yaklaşık 4 bin 400 metre kısaldı ve Konya-Antalya kesiminde ulaşım 2 saat 15 dakikaya düştü.
Malatya-Hekimhan 16. Bölge Hududu yolu da ekim ayında hizmete alınırken Çanakkale Ayvacık-Küçükkuyu yolu ve Assos-Troya Tünelleri de Ayvacık-Küçükkuyu bölgesinde 50 dakikalık yolculuğu 5 dakikaya indirdi.
Bu yıl açılan Diyarbakır ve Bitlis çevre yolları bölge trafiğine ve ekonomisine önemli katkılar sağlarken TOGG Fabrikası yolları, Bandırma Kavşağı ve bağlantı yolları da sanayinin önünü açtı.
Kars ile Erzurum arasındaki Horasan-Karakurt Yolu Taşlı Güney-2 Viyadüğü, Hasankeyf Tüneli de Türkiye'nin doğusunda vatandaşlara hizmet vermeye başladı.
Birçok kişiye istihdam kapısı da olan bu yatırımlar arasında Antalya'yı Ege'ye ve İç Anadolu'ya bağlayan Akdeniz sahil yolunun batı kesimindeki Phaselis Tüneli, Kırklareli ile Tekirdağ arasındaki ulaşım standardını artıran Pınarhisar ve Çakıllı çevre yolları, Zonguldak-Kilimli yolu ve Prof. Dr. Şaban Teoman Duralı Tüneli, 70 kilometrelik Ağrı Hamur Tutak Patnos bölünmüş yolu, Midyat şehir geçişi ve bağlantı yolları ile Midyat-Nusaybin yolu da yer aldı.
Hızlı ulaşım ağları hizmete alındı
Türkiye, kara yolu yatırımlarının yanı sıra demir yolu yatırımlarına da hızla devam ediyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu özellikle 2023 yılından itibaren ulaştırma bütçesinin üçte ikisinin demir yolu projelerine aktarılacağını bildirdi.
Söz konusu alanda 2022 yılında hayata geçirilen projelerin başında Konya-Karaman Hızlı Tren Hattı gelirken hızlı tren projesinin hayata geçmesiyle Konya-Karaman kesiminde ulaşım 1 saat 15 dakikaya düştü. Böylece Marmara, İç Anadolu ile Akdeniz bölgeleri arasında da hızlı tren bağlantısı kurulmuş oldu.
Sanayi bölgeleri ve havalimanlarına raylı ulaşım
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarının desteğiyle 2017'de başlatılan "Gaziray Banliyö Projesi" de yaklaşık 300 binden fazla işçinin çalıştığı 5 OSB ile küçük sanayi bölgelerini birbirine bağladı.
Pendik-Sabiha Gökçen Havalimanı Metro Hattı da bu yıl hizmete alındı. 7,4 kilometrelik hattın 4 istasyonu bulunuyor. Hattın faaliyete başlamasıyla İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan, Pendik Tavşantepe'ye 10 dakikada, İstanbul Anadolu Adliyesi'ne 12 dakikada, Kadıköy'e 45 dakikada ulaşım sağlanıyor. Metro hattında ekim ve kasım aylarında toplam 1 milyon 393 bin yolcu seyahat etti.
Bakan Karaismailoğlu, 2022'de Bakırköy-Bahçelievler-Güngören-Bağcılar (Kirazlı) Metro Hattı'nın ilk ray kaynağını yaptı. Hattın 2023 yılının ikinci yarısında işletmeye alınmasıyla Kayaşehir-Bakırköy Sahili kesiminde seyahat süresi 39 dakikaya düşecek ve 25 yıllık toplam ekonomik kazanç 1,2 milyar dolar olacak.
Bu dönemde, Küçükçekmece (Halkalı)-Kayaşehir-Arnavutköy-İstanbul Havalimanı Metro Hattı depo sahası da hizmete sunuldu.
Ayrıca, başkentte AKM-Gar-Kızılay Metro Hattı'nda test sürüşlerine başlandı.
Uçaklar denize uzanan havalimanına indi
Dünyada eşine az rastlanır Rize-Artvin Havalimanı da 100 metrekarelik düz alanın bulunmadığı yerde 3 milyon metrekarelik denize dolgu yapılarak inşa edildi ve hizmete alındı.
Bunun yanı sıra, Tokat Yeni Havalimanı da vatandaşların hizmetine sunulurken Amasya-Merzifon Havalimanı Yeni Terminal Binası tamamlandı, Esenboğa Havalimanı'nın kapasite artırımı ihalesi gerçekleştirildi.
Uçuş ağı Kasım 2022 itibarıyla 130 ülkede 342 noktaya yükselirken Türk sivil havacılığı dünyanın en geniş uçuş ağına sahip ülkesine dönüştü.
Ocak-kasım dönemde havalimanlarına iniş-kalkış yapan uçak trafiği iç hatlarda 729 bin 558, dış hatlarda 651 bin 716 olurken üst geçişlerle birlikte toplam 1 milyon 738 bin 608 uçak trafiğine ulaşıldı. 11 aylık dönemde iç hat yolcu trafiği yüzde 15,2 artarak 72 milyon 651 bine, dış hat yolcu trafiği de yüzde 75,5 artışla 96 milyon 423 bine yükseldi.
Geçmiş yıllarda hizmete alınan dev yatırımlardan biri olan İstanbul Havalimanı'nda 11 aylık dönemde iç hatlarda 100 bin 950, dış hatlarda 287 bin 511 olmak üzere toplam 388 bin 461 uçak trafiği gerçekleşti ve dev havalimanı 59 milyon 64 bin yolcu ağırladı.
Haberleşmede kalite arttı
Türkiye haberleşme altyapıları konusunda da önemli adımlar atarken ülkenin uydu filosunun en güçlüsü olan ve sabit uydulara göre 20 kat daha fazla kapasitesi bulunan Türksat 5B, 14 Haziran 2022'de hizmete alındı.
Vatandaşların daha şeffaf şekilde kamu hizmetinden faydalanmasına katkı sağlayan e-Devlet Kapısı'nda hizmet alınan kurum sayısı 890'a, hizmet sayısı da 6 bin 718'e çıktı. e-Devlet Kapısı'nı kullanan kişi sayısı 60 milyonu aştı.
Bu yılın üçüncü çeyreğinde haberleşme sektörü büyüklüğü yüzde 47 artarak 35,1 milyar liraya yükseldi. Toplam mobil trafik miktarı yaklaşık 80,6 milyar dakikaya ulaştı.
Tahıl Koridoru'nda taşınan yük 15 milyon tonu aştı
Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan savaş sonrasında ortaya çıkan tahıl krizi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yoğun diplomasi trafiğiyle çözülürken Tahıl Koridoru kapsamında 1 Ağustos-25 Aralık döneminde 585 gemi Ukrayna limanlarından hareket etti ve bugüne kadar taşınan toplam yük miktarı 15 milyon 80 bin tonu aştı. Bu kapsamda Türkiye limanlarına gelen gemilerin taşıdığı toplam yük ise 2 milyon 247 bin 564 ton oldu.
Türkiye, önem verdiği bir diğer alan olan deniz yolu ticaretinde de önemli mesafe kaydetti. Ülke, deniz ticaret filo sıralamasında dünyada 15'inci sıraya yerleşirken uluslararası 217 limanda elleçlenen yük miktarı yaklaşık 526 milyon tona çıktı.
"Hedef 2023: 1 Milyon Amatör Denizci Projesi" kapsamında, denizlerde yaşayan nesiller yetiştirebilmek için önemli adımlar atıldı. Projede 2023 yılından önce "bir milyon amatör denizci" hedefine ulaşıldı.
Taşımacılıkta sorunlar çözüldü
Bakanlık nezdinde son dönemde gerçekleştirilen girişimler neticesinde Avrupa’ya yönelik taşımalarda Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Macaristan'ın da aralarında bulunduğu ülkeler ve Asya'ya yönelik taşımalarda Rusya, Kazakistan ve Azerbaycan ile transit geçiş belgesi sorununun çözülmesi Türk taşımacılarının önünü açtı.
İhracatın can damarlarından olan kara yolu taşımacılığında, 2022 yılında 21 ülkeden alınan ilave geçiş belgesi sayısı 320 bini, toplam geçiş belgesi sayısı ise 1,6 milyonu aştı.
2022 yılının 10 aylık diliminde, sıcak hava balonu turizmi de Kovid-19 salgını öncesindeki rakamları geçti. Toplam 32 bin 309 ticari uçuşun gerçekleşmesiyle 660 bin 79 yolcu sıcak hava balonlarıyla uçtu.