Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kürşat Bora Çarman, epilepsi (sara) hastalığında erken tanının öneminin ele alındığı programda çocuklarda epilepsinin teşhis ve tedavisi hakkında bilgiler verdi.
Ane ve babalara önemli görev düşüyor
Çocuklarda epilepsiyi tanımlamada en önemli yardımcılarının anne ve babalar olduğunu belirten Prof. Dr. Kürşat Bora Çarman, önce anne-babaların anlattıklarını değerlendirdikten sonra beyin MR’ı ve tomografi gibi nöro görüntüleme çalışmaları ile beynin yapısını tespit ettiklerini, ayrıca metabolik veya gelişimsel hastalıklar varsa bunları tespit etmek için kan ve idrar tahlilleri yaptıklarını kaydetti. Anne-babaların çocuklarında gözlerde kayma, kolda-bacakta sıçrama, duraksama, boş bakma, yaptığı işe kısa süreli ara verme gibi olağan dışı durumlar gördüklerinde hekime başvurmalarının gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Çarman, erken tanı ve tedavinin hastalığın kontrol altına alınabilmesi için önemli olduğunu söyledi.
Ebeveynlerden sonra öğretmenler geliyor
Prof. Dr. Kürşat Bora Çarman, epilepsi tanısı konulduktan sonra tedavinin bir ekip işi olduğunu ve bu ekibin temelinin de reçete edilen ilaçları çocuğa her gün vermek durumunda olan anne-babalar olduğunu kaydetti. Epilepsi ilaçlarında yan etkilerin nadir de olsa görülebildiğini ve bu yan etkilerden dolayı ebeveynlerce ilaçların verilmek istenmeyebildiğini belirten Prof. Dr. Çarman, kendilerinin anne-babalara ilaçları nasıl vereceklerini ve yan etki görülmesi halinde neler yapmaları gerektiğini anlattıklarını söyledi. Çocuk büyüdükten sonra ekibe öğretmenin de dâhil olduğunu dile getiren Prof. Dr. Çarman, anne-babaların çocuklarının tanısını öğretmeni ile mutlaka paylaşmaları gerektiğini çünkü okuldaki olası bir nöbet halinde öğretmenin buna doğru yaklaşım ve müdahalesinin önemli olduğunu ifade etti.
"İlacın uygun dozda ve düzenli kullanılmasının gerekiyor"
Epilepside geçirilen nöbetlerin karakteristiği, özelliği ve süresi ile buna uygun ilacın seçilmesinin önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Çarman, ilacın da uygun dozda ve düzenli kullanılmasının gerektiğini kaydetti. Çocuklarda epilepsiye ilaç dışında uyguladıkları tedavilere de değinen Prof. Dr. Çarman, çocukluk çağında bazı özel durumlarda ketojenik diyet uygulayabildiklerini ve bu diyet türünün belli nöbetleri kontrol altına alma ya da nöbet sıklığını azaltmada kendilerine yardımcı olduğunu söyledi.
Epilepsinin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu, epilepsili kişilerin de eğitim görebileceğini, iş ve meslek sahibi olabileceğini belirten Prof. Dr. Kürşat Bora Çarman, hastalığa yönelik toplumdaki algının değişmesi gerektiğini vurguladı.