Bütçe uygulama sonuçları açıklandı

Hazine ve Maliye Bakanlığı, mayıs ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.

Buna göre, mayısta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 203,9 artışla 317 milyar 753 milyon lira, bütçe giderleri yüzde 47,3 artarak 173 milyar 777 milyon lira olarak kaydedildi.

Bütçe, mayısta 143 milyar 977 milyon lira fazla verdi.

Rapora göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Mayıs 2021'de 117 milyar 940 milyon lira iken geçen ay yüzde 47,3 artışla 173 milyar 777 milyon liraya yükseldi. Böylelikle bu yıl merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira ödeneğin yüzde 9,9'u kullanılmış oldu.

Geçen yıl mayısta bütçede 575 milyon lira faiz dışı fazla verilirken bu yıl mayısta 161 milyar 888 milyon lira faiz dışı fazla oluştu.

Faiz hariç bütçe giderleri, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 49,9 artarak 155 milyar 865 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 10,3 olarak hesaplandı.

Mayısta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 47,7 artarak 40 milyar 437 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 424 milyar 781 milyon lira ödeneğin yüzde 9,5'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 46,7 artışla 6 milyar 651 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 69 milyar 147 milyon lira ödeneğin yüzde 9,6'sı kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 128 milyar 150 milyon lira ödeneğin yüzde 15,9'u harcandı. Mayısta yüzde 169,4 artışla 20 milyar 326 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler mayısta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,4 artışla 64 milyar 429 milyon lira olarak belirlendi. Bütçede öngörülen 657 milyar 273 milyon lira ödeneğin yüzde 9,8'i kullanıldı.

Mayısta 10 milyar 524 milyon lira sermaye gideri, 2 milyar 193 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 11 milyar 304 milyon lira oldu.

Faiz giderleri söz konusu ayda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 28,4 artarak 17 milyar 912 milyon lirayı buldu.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın mayıs ayında 104 milyar 569 milyon lira iken bu yıl mayısta yüzde 203,9 artarak 317 milyar 753 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin mayıs ayı gerçekleşme oranı 2021'de yüzde 9,5 iken geçen ay yüzde 21,6 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı geçen ay Mayıs 2021'e kıyasla yüzde 213,9 artarak 289 milyar 718 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise Mayıs 2021'de yüzde 10, geçen ay yüzde 23 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, mayısta yüzde 143 artışla 24 milyar 477 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 800 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 759 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla mayısta geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 58,6, kurumlar vergisi yüzde 505,4, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 70,1, özel tüketim vergisi yüzde 133,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 76,2, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 139,7, damga vergisi yüzde 55,1, harçlar yüzde 210,6, diğer vergiler tahsilatı yüzde 111,9 arttı.

Ocak-mayıs dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Mayıs 2021 döneminde 549 milyar 984 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 74,5 artışla 959 milyar 773 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2022'de merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 750 milyar 957 milyon lira ödeneğin yüzde 54,8'i kullanılmış oldu.

Geçen yılın ocak-mayıs döneminde bütçe 73 milyar 948 milyon lira faiz dışı fazla verirken bu yılın aynı döneminde 246 milyar 504 milyon lira faiz dışı fazla oluştu.

Faiz hariç bütçe giderleri ocak-mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 78,8 artarak 837 milyar 887 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 55,5 olarak hesaplandı.

Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 50,3 artışla 215 milyar 911 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 424 milyar 781 milyon lira ödeneğin yüzde 50,8'i kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 46,3 artarak 34 milyar 797 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 69 milyar 147 milyon lira ödeneğin yüzde 50,3'ü kullanılmış oldu.

Ocak-mayıs döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 128 milyar 150 milyon lira ödeneğin yüzde 51,8'i harcandı. Bu dönemde yüzde 114,1 yükselişle 66 milyar 426 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 69,6 artarak 383 milyar 398 milyon lirayı buldu. Bütçede öngörülen 657 milyar 273 milyon lira ödeneğin yüzde 58,3'ü kullanıldı.

Söz konusu dönemde 46 milyar 568 milyon lira sermaye gideri, 4 milyar 110 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 86 milyar 677 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 49,6 yükselerek 121 milyar 885 milyon liraya çıktı.

Bütçe gelirleri

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-mayıs döneminde 542 milyar 475 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 99,9 artışla 1 trilyon 84 milyar 391 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-mayıs dönemi gerçekleşme oranı 2021'de yüzde 49,3, bu yılın aynı döneminde yüzde 73,6 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde 2021'in ocak-mayıs dönemine göre yüzde 108 artarak 881 milyar 156 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 70 olarak kayıtlara geçti.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de aynı dönemde yüzde 72,5 artarak 179 milyar 829 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 16 milyar 739 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 6 milyar 667 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 46,2, kurumlar vergisi yüzde 281,9, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 50,4, özel tüketim vergisi yüzde 63,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 65,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 124,8, damga vergisi yüzde 29,4, harçlar yüzde 83,4 ve diğer vergi gelirleri yüzde 84,9 artış gösterdi.