Frig Vadisi nerededir? Frig Vadisi'nde gezilecek yerler nereleri?

Frigya nedir?

Frig Vadisi yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam ediyor. Frig uygarlığına dair izler taşıyan Frig Vadisi, Friglerin yaşamları hakkında önemli ip uçları sunuyor. Frig Vadisi'yle adından sıkça söz edilen Frigler, günümüzde Eskişehir, Kütahya ve Afyonkarahisar

il sınırları içerisinde kalan bölgeye yayılmış olan Frig medeniyetinde yaşamışlardır. Frigya medeniyetinden izler taşıyan tarihi kalıntıları ve antik eserleri bünyesinde barındıran bölgeye Frig Vadileri denir.

Frig Vadisi nerededir?

Kütahya, Afyonkarahisar, Eskişehir üçgeninde, ‘‘phrygia Epiktetus’’(Küçük Frigya) dağlık yerleşimi olarak tanımlanan bölge, bugün ‘‘Frig Vadisi’’ adıyla anılmaktadır. İl sınırları içerisinde, merkeze 7 km uzaklıktaki Yeni Bosna köyünden başlayıp, Kütahya’ ya 54 km uzaklıktaki Ovacık köyüne kadar, ilin doğusu boyunca uzanan alan; Sabuncupınar, Söğüt, İnli, Sökmen, Fındık ve İncik mağaralarının bulunduğu kuzey bölüm ile daha güneydeki Ovacık köyü, İnlice Mahallesi ve çevresini kapsar. 

Frig Vadisi'nde neler vardır?

Kütahya’nın doğusunda eski bir yanardağ olan Türkmen dağının tüfleriyle örtülü olan Frig yaylaları; M.Ö. 900-600 yılları arasında Frigler tarafından iskan edilmiştir. Volkan tüfünün kolay işlenebilir bir kayaç olması Figlerin bunları oyma ve yontma yoluyla çeşitli amaçlarla kullanmalarını sağlamıştır. O dönemden ana tanrıça Kybele’ ye adanmış açık hava tapınakları, sunaklar ve kaya mezarları ile savunma ve barınma amaçlı pek çok yapı günümüze ulaşmıştır. 

Daha sonra Roma ve Bizanslıların da yerleştiği bölgedeki kilise ve şapellerde, kök boyalı haçlar, meander motifleri, yazı ve fresk izleri hala seçilebilmektedir. Frigler ve Bizanslar tarafından kayalar oyularak yapılan, ‘‘Deliktaş Kalesi’’ ve ‘‘Penteser Kalesi’’ denilen doğal kaleler yer almaktadır. Frigler Hint-Avrupa kökenli oldukları halde kısa bir süre içinde Anadolululaşmışlar ve bir yandan İon öbür yandan Geç Hitit etkileri altında kalmış olmakla birlikte özgün ve Anadolulu bir kültür oluşturmuşlardır. 

Frig Yolu nerededir?

Frig Yolu, antik dönemde Friglerin hüküm sürdüğü, günümüzde Ankara, Afyonkarahisar, Eskişehir ve Kütahya illeri arasında kalan bölgede, antik yürüyüş yollarına dayalı ve Frig eserlerinin görülülebileceği yürüyüş parkurları esas alınarak oluşturulmuş ve uluslararası standartlara uygun işaretlenmiş uzun yürüyüş ve bisiklet yoludur.

Yolun toplam uzunluğu yaklaşık 506 km’dir. Üç noktadan; 1-Gordion (Polatlı, Ankara), 2-Seydiler (Afyonkarahisar) ve 3-Yenice Çiftliği (Ahmetoluğu Köyü-Kütahya) başlayıp Frig Vadilerine giren Yol, Friglerin kalbi Yazılıkaya’da birleşir. Yolun ana parkurlarının yanısıra parkurları birbirine bağlayan bağlantı yolları ve alternatif yollar da bulunmaktadır.

Frig Vadisi'ne nasıl gidilir?

Frig Vadisi’ne farklı noktalardan toplu taşıma imkânı bulunduğu gibi özel araçla da tabelaları takip ederek ulaşım sağlamak mümkündür. Frig Vadisi’nin Afyonkarahisar bölümüne, Afyonkarahisar’dan 23 kilometre mesafedeki Ayazini’ne minibüsler vasıtası ile gidilerek ulaşılabilir. Minibüsler köy merkezindeki garajdan hareket etmektedir. Afyonkarahisar’dan İhsaniye’ye ulaşım ise gene minibüsler ile sağlanabilmektedir. Bu yolun uzunluğu ise yaklaşık 50 kilometredir.

Frig Vadisi’nin Eskişehir bölümüne, Eskişehir Otogarı’ndan hareket eden minibüsler ile ulaşmak mümkündür. Frigya Vadisi’nin bu bölümü Eskişehir il merkezine 80 kilometre mesafededir.

Frig Vadisi’nin Kütahya bölümüne ulaşım ise gene minibüslerle sağlanabilmektedir. Frig Vadisi’nin bu kısmı, il merkezine 55 kilometre mesafede yer almaktadır ve ilin doğusu boyunca uzanan bir alanı kapsamaktadır.

Friglerde kültür ve sanat

Frigler maden ve ağaç işçiliğinde, dokumacılıkta ürettikleri eserlerle ün salmışlardır. Makara, kulplu bronz tabaklar ve bronz kazanlar; dönemin ‘‘teknolojik’’ bir başarısı olan altın, gümüş ve bronzlardan yaylı çengelli iğneler (fibulalar); değerli madenlerden giysi kemerleri, tokalar ve zengin bezemeli tekstil ürünleri; geometrik desenlerle süslü mobilya eşyası bunlar arasındadır. Topates denilen kilim sanatı, sonraki Anadolu uygarlıklarının kilim ve halı sanatlarını etkilemişlerdir. Bölge Kapadokya’yı andıran doğal kaya yapısının yanı sıra çam ormanları ile kaplı ilgi çekici bakir bir bölgedir.

Homeros'a göre Frigler "savaşa girmek için yanıp tutuşan" bir ulustur. Strabon, onların "barışsever", Arrianus "çok mutlu insanlar", Livius "cesaretten yoksun, korkak" olduklarını belirtir. Antik Çağ dünyasında ün salan Friglerin müzik ve dansta gösterdikleri üstün performansı ise Athenaeus tarafından "...Frigya usulü flüt çalmayı onlar keşfetmişler ve kullanmışlardır. Bu sebepten, Yunanlar kendi aralarında flütçülere Frigya isimleri verirler..." şeklinde anlatılmaktadır. 

Frigler neyi buldu?

Frigler flüt, simbal gibi müzik aletlerinin de bulucusudurlar. Günümüzde batı müziğinin pek çok eseri “Frig Gamı” ile yapılmaktadır. Ayrıca çocukların ilgiyle izledikleri hayvan hikayelerinin bir kısmı da onlardan kalmıştır. Kökeni ve nasıl geliştiği bilinmeyen ve halen tam olarak anlaşılamamış kendilerineözgü bir yazı sistemleri vardır. M.Ö. 7. yüzyılın başlarında Kafkaslar’dan gelen Kimmerler’in saldırıları sırasında Gordion’un yıkıldığı ve yağmalandığı bu acıya dayanamayan Kral Midas’ın öküz kanı içerek yaşamına son verdiği antik Yunan kaynaklarında bahsedilmektedir. Frigler Batı kaynaklarında daha çok efsanevi kralları Midas ile ilgili öykülerle tanınır.

Frigler hangi dili kullanıyordu?

Frigce, bir Hint-Avrupa dilidir, ancak bu dil ailesindeki konumu hakkında kesin kabul edilen bir görüş yoktur. Buna karşılık Glottolog gibi kaynaklar ile bazı dilbilimciler tarafından soysal açıdan Frigcenin Frig-Grek teorisi altında Yunanca dili ile yakından akraba olduğu ve ortak bir proto dilden evrildiği ileri sürülür. Buna ek olarak Ermeni-Frig varsayımı altında dil (çoğu zaman Yunanca ile birlikte) Ermenice ile de ilişkilendirilmiştir ancak bu teori bazı dilbilimciler tarafından kabul görmemektedir.