Parlamenter sisteme dönülmeye kalkılsa
Son yıllarda ülkemiz siyasi hayatını en fazla meşgul eden tartışma sanırım başkanlık sistemi tartışmalarıdır. Ben ilk kez ciddi biçimde rahmetli Turgut Özal tarafından gündeme getirildiğini hatırlıyorum. Ömrünün son günlerinde bu konuda çok ısrar etmişti. Bu çerçevede tartışmaların yapıldığı uzun oturumlara katıldığını da hatırlıyorum. Çok çaba harcadı bu konuyu ülke gündemine yerleştirebilmek için. Siyasette istikrarı öncelediği açıktı. Zaten başkanlık sistemi olmadan bile görece az sayılabilecek miktarda oy ile tek partinin iktidar olabilmesine imkân tanıyan düzenlemelerin yolunu Özal açmıştı. Peki iyi mi oldu o yönelim? Elbet iyi yanları da oldu, kötü yanları da ama bence iyi yanları daha fazlaydı...
Benim gibi yaşı müsait olanlar ülkenin 70'li yıllardaki siyasi durumunu hatırladıkça hiç de iyi hislerle dolmazlar sanırım. Koalisyon pazarlıklarının cazibesi, ülkeyi yönetme güdüsünün çok üstüne çıkmıştı siyasilerde. Küçük ortaklar “Ne koparsak kârdır” mantığı ile an be an koalisyonları bozma tehditlerinde bulunurlardı. Çabucak da bozulurdu zaten hükümetler. İstikrar sözcüğü ülke siyasetine en uzak kavramdı o zamanlar. Çok kötü günlerdi...
Bazılarının yanlış olarak anladıkları “Özgürlük” kavramıyla istikrarın ters orantılı bir ilişkisi var. Ülkenin en istikrarsız günlerinde de siyasetle ilgiliydim, en zapturaptlı 12 Eylül 1980 sonrasında da... İki dönemde de kendi çapımda sol muhaliftim. 80 öncesi günlerindeki o “Özgürlük” sayılan başıbozukluk hiçbir dönemle kıyaslanamaz. Şimdi o günleri yaşamayanlar inanmayacaklardır... Ortaokul çocuklarının okullarına, derslerine tabanca sokabildiği kadar büyük bir “özgürlük” ortamı vardı! Dersleri, okulları boykot etmeyi falan geçtim...
İstikrarsızlığın başıbozukluğa yol açmak gibi de sonuçları oluyor işte... İstikrar diye nitelenen sıkılığın da çok sesliliği boğabildiği, otoriter yönelimlere yol açabildiği gerçeğini de akılda tutmalı. Makul, yaşanabilir, sürdürülebilir bir orta çizgi herhalde en iyisidir...
Ülkemizde referandum ile kabul edilen başkanlık sisteminden sonra siyaset iki kanatta ayrıştı. Ak Parti ve MHP'nin olduğu Cumhur İttifakı ile CHP, İyi Parti ve Saadet Partisi'nin bulunduğu Millet İttifakı. Birlikte fotoğraf verilmesi çok sakıncalı bulunarak sanki ittifak içinde değilmiş gibi yapılan HDP var bir de... Onu da Millet İttifakı içerisinde değerlendirebiliriz.
Gerçek sebebi olmadığına inandığım halde Millet İttifakı bir araya geliş sebebini rasyonalize ederken en çok parlamenter sistem vurgusu yapıyor. Hatta bu vurgunun toplumdaki HDP ile birlikte görünme reaksiyonunu da azaltır diye umuluyor. “Biz, başkanlık sistemini yıkıp parlamenter sisteme dönme amacıyla bir araya gelen herkese kapılarımızı açarız. Onun dışında bir fikir birliğimiz olması gerekmez” diyerek neden HDP ile aralarına mesafe koymadıklarını izah etmeye çalışıyorlar... Olabilir...
Özellikle İyi Parti, Cumhur İttifakı ile olan ayrılıklarında daha çok parlamenter sistem vurgusunu öne çıkarıyor. Sanki Cumhur İttifakı başkanlık sisteminden vazgeçip parlamenter sisteme dönecek olsa İyi Parti için Ak Parti ile koalisyon yapmak bile mümkün gibi görünüyor. CHP ve HDP için öyle olduğunu sanmıyorum. Onlarınki daha derin ideolojik ayrışma barındırıyor.
CHP de Ak Parti ile mücadele ederken Başkanlık sistemini temel ayrışma noktası olarak kullandı. “Başkanlığın otoriterleşmeyi getirdiğini ve sonunda Erdoğan'ı bir diktatör yaptığı” söylemini öne sürdü. O kadar öne çıkardı ki başkanlık sistemi ile mücadelesini, şimdi Cumhur İttifakı “Hadi başkanlık sistemini yumuşatalım, Parlamentoyu öne çıkaran yeni bir düzenleme yapalım” diyecek olsa itiraz edebilmesi mümkün değil... Peki CHP doğru yapıyor mu?
Hayır, bence CHP çok büyük bir hata yapıyor. Cumhur ittifakı ile İyi Parti anlaşıp, Cumhurbaşkanı yetkilerine çok da dokunmadan parlamenter sistem benzeri bir düzenlemede anlaşacak olurlarsa CHP, HDP ile baş başa kalıverir... İkisinin toplamındansa hiçbir zaman bir hükümet çıkmaz...
CHP için aslında iktidar olmasının tek yolu başkanlık sistemidir ama CHP bunu görse bile artık “Başkanlık sistemi kalsın” deme noktasını kendi aşırı söylemleriyle heba etmiş durumda...
