ESOGÜ'de 'sirkadiyen ritim' ve 'koronasomnia' konuşuldu

ESOGÜ Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Demet İlhan Algın, Kurumsal İletişim Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan ESOGÜ Gündem Programı'nda, sirkadiyen ritmini anlattı.

Ayrıca korona virüs salgınıyla ortaya çıkan koronasomnia hakkında da bilgilendirmede bulundu.

Sirkadiyen ritim nedir?

Sirkadiyen ritimin, beynin içerisinde geceleri uykuyu getiren ya da gün ortasında acıkmayı sağlayan biyolojik bir saat olduğunu söyleyen Doç. Dr. Algın, son yıllarda yapılan genetik araştırmaların vücutta binlerce saatin olduğunu ortaya koyduğunu belirterek, bunların her birinin kalp, pankreas, deri ya da akciğer gibi farklı organlarda çeşitli görevler yürüttüğünü kaydetti.

Doç. Dr. Algın; büyüme, stres, uyku hormonlarını sirkadiyen döngü boyunca düzenlediğini ifade ederek, “Sirkadiyen ritimler vücut tarafından üretilir ancak dış uyaranlardan da etkilenir. Sirkadiyen ritmin esas uyaranı ise ışıktır. İnsanlar da dahil, yaşayan organizmaların bir iç biyolojik saatinin olduğu biyolojik bir gerçektir” dedi.

"Sirkadiyen ritimin düzenlenmesinde beslenme önemli"

Ritmin düzenlenmesinde beslenmenin de oldukça önemli olduğuna değinen Doç. Dr. Algın, “Yeterli ve dengeli beslenmeden bahsederken çoğunlukla sağlıklı gıdalara odaklanırız. Ancak bu gıdaları ne zaman tükettiğimizi es geçeriz. Tüketilen besinlerin sağlıklı olması kadar hangi zaman diliminde tüketildiği de çok önemlidir. Korona virüs pandemisinde açığa çıkan uykusuzluk sorunları belirginleşerek sirkadiyen ritmimizi bozdu.

Koronasomnia nedir?

Son yapılan korona virüs ile ilgili çalışmalarda, artık korona virüse bağlı uyku bozukluklarına koronasomnia diyoruz. Araştırmalar uykuya dalma sıkıntıları, uykunun bölünmesi, kabus görme, uyanma sıkıntıları gibi sorunlar olduğunu ortaya koydu. İş ve eğitim hayatının evden sürdürülmesi, çocuktan erişkine uykuya ayrılan zaman diliminde değişiklere neden oldu. Erişkinlerde gece geç saatlere kadar süren toplantılar, çocuklar ve gençlerde eğitim amaçlarıyla kullanılan tablet, akıllı telefon veya bilgisayarların aynı zamanda sosyalleşme ve dijital oyunlar için yaygın kullanım alanı, uyku süresi üzerinde olumsuz sorunlara yol açtı. Korona virüs hastaları için potansiyel bir müdahale olarak sirkadiyen ritmimize yapılan müdahale, özellikle kronofarmakoloji adı altında değerlendirilmektedir. Bu tedavinin hastalarda uygulanması, yapılan araştırmalarla önerilmektedir" dedi.